امت ها انعکاس هم در آینه تاریخند.

۱۴۰۱/۰۵/۲۵
  • طراح سایت
  • شناسه خبر: 3628

به قلم محسن صفری؛ مسئول هدایت راهبردی ستاد جبهه فرهنگی اجتماعی استان گلستان

با دقت در سرگذشت اقوام، ملل و نحل گذشته به خوبی این اصل هویداست که امت ها انعکاس هم در آینه تاریخند. شاید راز اهمیت مطالعات تاریخی و ضریب اهمیت شناخت عمیق جریانات تاریخی در همین نکته نهفته باشد. ناگزیر، آنکه تاریخ دان تر در مدیریت اجتماع موفق‌تر.  به بیان دیگر همانگونه که در سلوک شخصی و فردی و مبتنی بر ذائقه و خصوصیات درونی باید به یک الگو و ملجئی پناه برد، در مدیریت جامعه نیز همین اصل جاری و ساریست. به عنوان مثال فرد مبتلا به ابتلائات حضرت یوسف علیه السلام، باید یوسفی مشرب شود و امت و اجتماع مبتلا به ابتلائات نیز، راه چاره را در پاسخ های تاریخی باید بیابد. تاریخ بیانگر مطلبی تلخ و هشدار دهنده است که ای کاش قلوب و عقول فحول و نخبگان در پی کشف رازهای این هشدار و انذار صرف می‌شد.  این هشدار فوق استراتژیک، زلال اشک های آخرین رسول الهی در واپسین روزهای حیات مبارکش و به دلیل نگرانی آن وجود شریف نسبت به امتش بود که چه بر سر امت خواهد آمد! “عاقبت امت” گزاره ای کلیدی ، چه در امت های رهبران دینی و چه پیشوایان غیردینی حاوی درس هایی بس گران بهاست. با نگاهی عمیق تر اجتماع امروز را شبیه به امت موسی خواهیم یافت. هرچند تاریخ در مقاطعی زبان به شکوه قوم بنی اسرائیل گشوده، اما آنچه نگران‌کننده است؛ جولان سامری هاست. درست زمانی که موسی (ع) در بحبوحه دریافت الواح است تا آن را در جان امتش اشراب نماید، سامری قد علم می کند. درست شبیه ما که در ابتدای دومین گام تمدن ساز نهضتمان، گرفتار سامری ها شده ایم. گوساله ای که سامری طراحی کرده بود حاوی روزنه هایی بود که اگر هنگام وزیدن باد در مسیر آن قرار می‌گرفت اصواتی گمراه کننده تولید می‌شد. یعنی سامریان آن روز به سلاح تکنولوژی و رسانه مسلح بودند. تکنولوژی ساخت گوساله و رسانه، روزنه‌های گوساله. سامری های امروز هم به طرز عجیبی شبیه همان جریان انحرافی امت موسی(ع)، هم از رسانه و هم از فناوری و تکنولوژی بهره می برند تا چوب لای چرخ حرکت تمدن‌ساز امت روح الله قرار دهند. به راز اشک آلود نگرانی پیامبر خاتم (ص) برمی گردیم، که فرمودند: هر امتی عجلی (گوساله سامری) دارد و عجل امت من درهم ها و دینارهاست. از این بیان معلوم می‌شود سامری هایی هستند که با این عجل، امت آخرین پیامبر الهی را گمراه خواهند نمود. بدون شک اصلی‌ترین ابزار جریان سامری، رسانه و شبکه‌های رسانه‌ایست.  همین جریانات ضال و مضل با کمک ابزار رسانه، مادی گرایی و دنیا طلبی را آنچنان در پوشش های مختلف نهادینه نمودند که ثروت اصالت یافت، مسابقه تجمل‌گرایی و اشرافی گری راه افتاد، تمام خواهی و قدرت طلبی پول پایه گسترش پیدا کرد تا کار را به جایی برساند که نه تنها ما نسبت به وظایف اجتماعی بی توجه شویم، بلکه حتی سایر ابعاد وجودی مان را نیز فراموش کنیم. یکی از راهبردهای اصلی این جریانات رسانه‌ای، “امید زدایی و ناامیدی آفرینی با مهندسی پیشداوری های اجتماعی” می باشد. پیشداوری های مهندسی شده با تکنیک ها و ابزارهای رسانه‌ای معمولاً مبتنی بر عدم جمع آوری و بررسی اطلاعات لازم، شواهد ناکافی و یا حتی توهمات و خیالات و با انگاره‌های محصول و مولود جادوی رسانه، ایجاد می گردند. این پیش داوری ها باز با کمک همین رسانه‌ها و صد البته کنش‌های جریانات نفوذی، تثبیت شده و با تقویت آن مبدل به نگرش‌های اجتماعی می گردد. ایجاد این پارادایم های ذهنی و نگرش ها سخت ترین مرحله برنامه‌های راهبردی جریان سامری هاست. پس از این مرحله و به سهولت، طرح های ذهنی و چارچوب های شناختی حک شده توسط رسانه‌ها، ماموریت خویش را به خوبی انجام خواهند داد و آن “تفسیر ، بازیابی و یاد آوری اطلاعات” برای “سازماندهی اذهان” است. اذهان سازماندهی شده با رسانه‌های سامری مسلک، به سرعت گزاره‌ها و اطلاعات و برداشت‌های هماهنگ با دیدگاه‌های خودشان را به خاطر می سپارند و با همان سرعت دریافت های منطبق بر تصورات و پارادایم های ذهنیشان را پردازش می‌کنند. ذهنیت اجتماع در این حالت به نوع خاصی از اطلاعات واکنش نشان داده و به طیف عظیمی از حوادث و داده‌ها یا بی‌تفاوت می‌ماند و یا واکنش منفی نشان می‌دهد. این نقص اجتماعی در حالت های پیشرفته منجر به گسست های اجتماعی و ایجاد دوگانه کاذب”ما و آنان” یعنی کارگزاران حکومت خواهد گردید. با سامری امروز _ که اگر با سرعت مسیری که آمده اند را ادامه دهند، شکوه و عظمت را از امت خواهند زدود_چه باید کرد ؟ با بهره‌گیری از گزاره‌های امیدآفرین فراوانی که وجود دارد( امیدآفرینی قوه قضائیه) با طراحی هوشمند مداخله های شناختی، تصورات قالبی اجتماع را در معرض اطلاعات ناسازگار با پارادایم های آن قرار دهیم تا پیشداوری های ذهن این بخش از اجتماع را کاهش داده و ترمیم نموده و راه را برای رسیدن به طلوع خورشید ولایت عظمی هموارتر نماییم.

مطالب مرتبط